Bu günlerde Ermenilerden bir özür dileme silsilesi gidiyor. Tam bir istemli soykırım olup olmadığı muallaktayken böyle bir hadisenin olmasından özür dilemeyi açıkcası tam doğru bulmuyorum. İllaki bir şeyden özür dilenecekse, ciddi bir soykırımdan, Sakız adası yurttaşlarının uğradığı soykırımdan özür dilemeli. Geriye kalanların çok az olması, böyle bir soykırımdan hiç bahsedilmemesini doğuruyor gerçi. Birilerinin bahsetmesi, birilerinin özür dilemesi gerek.
Bu katliam 1822 yilinda, sakiz adasinda meydana gelmis ve yaklasik 100 bin kisinin yasadigi sakiz adasinin nufusunu 2000 kisiye düşürmüs bir katliamdir ne yazik ki..
hikaye aslinda susam adasindan sakiz adasina gelen bazi rumlarin, gelecekte eoka'nin yapacagi tarzda bir "türkleri yok edelim, camilerine işeyelim, cengiz topel e işkence yapalim" dusturu neticesinde baslamistir..
42 bin kisi asilmistir osmanlilar tarafindan, 50 bin kisi sürülmüştür, mahpus edilmistir. evler yakilmis, tarlalara tuz serpilmistir. elden cikan yunan topraginin acisini sakız adasinda, provakasyona gelmeyip orayi burayi yakmayan halktan cikarmistir..
zaten sakizlilarin yunan isyan'ina karismasi icin de hic bir neden yoktur o zamanlar.. hali hazirda zaten sakiz ticareti yapmaktalar, gayet zengin bir sekilde yasamaktaydilar. çeşmeden evlerinin ışıkları gorunurken, her türlü ticareti özgürce yaparken ve iç yönetimlerinde özgürken, hatta adaya osmanli yüz yillarca dogru düzgün bir kadi bir vergi memuru bile göndermemisken böyle bir isyan'a girişmesi sacmaliktir düpedüz..
ama işte susamli rum gemiciler, birden "siz yunan degil misiniz? siz isa'nin cocuklari degil mizin ah vre?? bu ne dingilliktir be pedimu??" diye girince ve yine bu susamli gemiciler camileri yakip, adadaki türklerin kaleye kacmasina neden olunca, ve halktan da "ne yaporsunuz onnar bizim kardeslerimiz??" tepkisini almamasi, osmanlinin gidip sakiz adasindaki halkin agzina sicmasina neden olmustur..
dedigim gibi neredeyse tamamen sucsuz 42 bin kişi asilmis, 50 bin kişi sürülmüş, ancak ve ancak adanin zenginleri sayilabilecek 2000 kişi hayatta kalabilmiştir..
sakiz adasi katliamini victor hugo ve lord byron da kaleme almistir baya baya..
gariptir, bu katliam neticesinde hic bir zaman sakiz halkinda türk nefreti uyanmamistir.. hatta hikaye hakkinda, sakizli ninelerle konusuldugunda "türkler degildi, rumlardi bunun nedeni!" gibi bir laf bile duyulabilir..
hatta bakin sakizdaki bir klisede şu yazi yazar
"sakız adası'nda katliamdan evvel 118 bin kişi vardı. katliamdan sonra adanın güney kısmında sakız üretimi için 1800 kişi canlı bırakıldı. hesaplara göre adada 23 bin kişi öldürüldü. 47 bin kişi kahire ve izmir'in esir pazarlarına sürüldü. kalanlar da çevre adalara giderek kurtulmuşlardı. nea moni manastırı'nda katliam paskalya bayramı arifesi, büyük perşembe ve büyük cuma günleri arifesinde manastırda kurtulmak maksadıyla bulunan ve sığınan 600 keşiş ve 3500 kadın ve çocuğun hepsi osmanlı türkleri tarafından katledilmiştir. bu katliamdan geriye kalan bazı kemikler burada bulunmaktadır."
yani türklere degil nefret, osmanli'ya.. ya da ben çok iyi niyetliyim..
yazinin alintilandigi yer hakkinda soyle buyuralim:
http://www.internethaber.com/news_detail.php?id=102307
katliam hakkindaki britannica girdisi de surada var:
http://www.britannica.com/EBchecked/topic/368477/The-Massacre-at-Chios
bu da wikipedia:
http://en.wikipedia.org/wiki/Massacre_of_Chios
ben şahsen, ege'nin iki yakasını da seven birisi olarak utanıyorum bu olaydan ve özür diliyorum.
