Cumartesi, Aralık 06, 2008
Nasıralı İsa
geçen hafta, asil arkadaşım leonardo ile maça gittik.. orada altay'in oyuncusu isa'ya "jesus" diye bağırdığında aklıma geldi.. isa.. hakkında ne kadar az şey biliyoruz (giriş bölümlerini hep sikko yazıyorum)
bu isa, hikayesini kendi anlattigi kadar bildigimiz bir insan.. basinda boyle kabul etmemiz gerekiyor.. yani isa sonucta tanri sozleri hakkinda cok yaygaraci bir insan olsa da kendi hayati hakkinda pek beyanat veren bir insan olmamis anladigimiz kadariyla. işte basta johnolmak üzere havarilerinin agzindan dinliyoruz hayatini.. tabii incili yazanlar dunyanin duz oldugunu dusunuyordu hadisesini de atlamamamiz gerek..
oncelikle ben boyle asker arkadasi gibi "isa" deme taraftari degilim onu belirteyim. kendisi kanitlanmis bir "tanri'nin oglu" kivamindadir. bugun maradonayi bile anarken (ki sadece kendisi tanrinin elidir) "diego armando maradona" diyorsak isaya da "nasirali isa" diyebilirim.. iş ub andan sonra "nasirali isa" olarak anilacaktir..
neyse.. dedigim gibi isa'nin hayatinda bir cok bilinmeyen nokta var. yani basi belli. nasil dogdugu. ilk yillari sonrasinda bir bosluk var. isa nerede yasadi, ilkokulu nerede okudu, peygamber olmasina daha yillar varken nerelerde takildi.. bunlar kayip. bahsettigim yillar 2 yasindan 25 yasina kadar olan süre.. ki upuzuuuun bir arayi kapsiyor bana gore.. kendisinin gencliginde cobanlik yaptigini, sonrasinda marangoz oldugunu biliyoruz. hepsi bu. sivil hayati hakkinda fazla bilgiye sahip degiliz. bir hindistan lafi donuyor ama internette aradigim ettigim kadariyla pek dogrulamadim bunu. ancak işte mormonlar falan uydurmuslar gibi geldi oyle bişi..
musa'nin bir sekilde sepetteki macerasini, firavun'un yaninda ssk primlerini odercesine calisma hadisesini apacik biliyoruz. isadan binlerce yil once yasamis olsa da hayati apacik bir sekilde ortada. hz muhammed in de gücüklügünü, annesini babasini, ticaret hayatini incigine cincigina varincaya kadar biliyoruz ama nasirali isa nin oyle bir biyografisi mümkünati yok internette veya kitaplarda bulunmuyor. binlerce yil icinde cok sorgulanmis, cok edilmis bu hadise. calvinistler falan cosmuslar mesela bu konuda. ama birinci agizdan esten dostan aktaran yok..
hindistan macerasi gibi misir macerasi da bir sekilde "peygamber ii: nasirali isa" filmi gibi bir durus sergiliyor.. ayni musa'nin hikayesinde oldugu gibi donemin yetkililerinden biri cikip "allahim ileride bir cocuk gelicek o benim dinimi yok edicek" paranoyasina düsüp cocuklari kesiyor falan.. dedigim gibi musa nin hikayesi ile neredeyse birebir oldugundan bana bu cok yaratici gelmiyor.. yani allaskina ne bu. her 50 yilda bir bir yetkili (firavun olur bas rabbi olur) cikip o sene dogan erkek cocuklarini katl mi ediyordu. yorenin, cografyanin gelenegi miydi bu?
dedigim giib bu ikinci senaryo hic yaratici degil nezdimde..
peygamberlik zamanina ve ölümüne gelindiginde ise durum degisiyor.. 12 tane havari, hadi birinin kim oldugu net degil 11, yehuda pek sevilen bir insan olmadigindan 10, velhasil 10 tane havari farkli acilardan kendileri ile konustuklarini aktariyorlar.. gospel olarak adlandirilan bu hadiselerde esas isaya hayranligimiz artiyor.. hic ikili oynamamis, bana boyle, sana oyle dememis.. yani mathew cikip "valla son yemekte kola al diye gonderdi beni ama luka ya kola alma sarap iccez demis" gibi bir soylem bulamiyorsunuz. neyse o. biraz usluptan biraz gorus pozisyonundan hadiseler degisiklik gosteriyor ama o da makul.. yani mesela "lazarus" vakasinda her havari kendisi "valla ben sunu dedi duydum" dese de olay net. adami diriltmis.
bununla birlikte zekasina ve davaya bagliligina ise diyecek soz bulamiyorum. yani bugun solcularin elinde ,nasirali isa kivaminda bir adam olsaydi 70 de veya 80 de bugun komunizmin yasadigi yegane ülkelerden biri olabilirdik. neden diye soracaksiniz hemen anlaticam..
isa kendisini bir sekilde ispiyonladigini biliyor yehuda'nin.. zaten tanrinin oglu olmanin getirdigi heroes misali özelliklerden birisi de "gelecegi kisa vadede sezebilme hadisesi" daha onceki bir kac mucizesinde bunu insanlar anlamislar. fakat yehuda'nin satisini bilmesine ragmen bir sey yapmiyor. zira biliyor. eger ogretisini genis kitlelere yaymak istiyorsa, kendi efsanesini, ikonik figurunu olusturmasi gerek. bugun ben bile su entry yi yaziyorsam kendisinin özellikle ölüm anindaki son 10-15 saatinden etkilendigim, metanetine hayran oldugum icindir. bi de varin siz düsünün bu öykünün "kili kipirdamadi ya.. iskence yaptilar allah dedi baska bişi demedi" diye john,paul,mathev tarafindan insanlara anlatildiginda alinan tepkinin ne boyutta olabilecegini..
hülasa nasirali isa gecmisinde bir cok karanlik nokta olsa dahi, bir insan degil, insan suretine girmis biri olsa dahi, tanrinin sozlerine bire bin katarak anlatsa dahi, sinir bozucu bir sekilde iyi bir insan olsa dahi zehir gibi zeki bir insandir.. hic birseyden degilse bile, insanlari etkilemek düsüncelerini degistirmek adina yaptiklarindan etkilenmemek elimde degil.. v for vendetta dan bir alinti yaparak noktalamak istiyorum "düsünceler kursun (çivi de olur) gecirmezdirler"
bütün bunlardan ayrı olarak eger ki oedipus kompleksi gosterseydi, yani annesini babasindan kiskansaydi cok korkunc seyler olabilirdi diye düsünüyorum.. bereket ki herkesde bu kompleks oedipusda oldugu kadar kuvvetli degil.. tabi bilemiyoruz isa'nin ic dunyasini..
hayat ne garip yahu.
mesela bir cok filmde, kitapta, veyahut direk gercek yasamda "babam benimle ilgilenmedigi icin boyle oldum" triplerine giren insanlar oluyor.. dövmeli, piercingli, bunlari neden nicin yaptiklarini bilmeyen cilgin punklar..
soyle bir kenara cekip iki tokatlayasim geliyor.. "isa'nin babasi isa'nin okuma bayramina mi geldi bilader? birlikte maca mi gittiler? piknik mi yaptilar? baslarinda mi durdu?" diyesim geliyor.. adam peygamber olmus yahu tüm bu babasinin işkolik olup da ailesi ile ilgilenemelerine ragmen..
sen ne oldun? junkie.. eroinman... eh bravo!
gerci soyle bir rahatligi var, her babalar gününde ne alacagini düsünmek gibi bir kaygisi olmamistir... kurban kesilebilir.. babaniz allah iken, adak kesmekten, ibadet etmekten daha büyük hediye verebilir misiniz?
bir de mesela bir erkek cocugun basina gelebilecek en büyük acilardan birisini yasamamistir.. zira babasi kelimenin tam anlami ile ölümsüz... insan kiskaniyor..