Pazar, Temmuz 19, 2009

neden avrupalilar amerikayi buldu da amerikalilar burayi bulmadi


neden amerikalilar gelip avrupalilari kolonize etmediler de avrupalilar gidip amerikalilari, afrikalilari kolonize ettiler sorusunun cevabi jared diamond tüfek mikrop celik kitabinda mevcuttur..

arkadas nedenleri 3 e ayirmis da tak kitabin ismini koymus.. yazik.. sahsen ben boyle bir kitap yazsam ismin kralini koyarim.. her neyse konu o degil..

goruldugu gibi 3 hadise var..

tüfek yani teknolojinin gelismesi, avrupadaki verimli topraklardan, besin degeri yüksek gidalardan, inek gibi tarimda kullanilip, protein bakimindan güclü yaratiklardan geciyor.. ne inek, ne bugday diger kitalarda bulunan bişey degil zira.. inek özellikle tarimda cok kilit bir noktada.. yani nedir? yesil ot yiyip beyaz süt veren inek sayesinde bir kisim öne gecmis sayilioruz (avrupali saydim kendimi.. aslinda orta dogudur ya bunlarin cikis noktasi.. )

ikinci hadise mikrop.. eski kita disinda avrupalilari zorlayacak yegane sey sitma iken, ve onla da bir sekilde bas edebiliyorken, güney amerikali dostlarimiz yemis kizamigi, yemis su cicegini.. felekleri donmus, uygarliklari yikilmis.. "altin da mühim ama, saglik gibisi yok" demişler. onlarca altın mask, bilmem ne yalan olmuş..

ücüncü hadise celik ise, yine avrupada mevcut bişi.. kömür madenleri sayesinde cosmus da cosmus avrupali.. vermis kilici, vermis zirhi.. yapmis gemileri.. baglamis tahtalari..

neyse esas benim garibime giden nokta bu kolonizasyon süreci tamamen deneme yanilma uslubu ile oluor.. kimsenin bi bok bildigi yok bu hususta.. mesela yeni insanlarla karsilasior ispanyollar.. ama kisa boylu, saclar bir ridvan dilmen saci.. yakaliyorlar bir tanesini romaya goturuorlar.. papa'nin onune koyuorlar "hasmetmaab soyleyin bize.. eer bu yaratik insan degilse öldürelim, yok insansa hristiyan yapalim" papa da bazi insanlik testleri yapior arkadasa.. testler sirasinda ölüyor tabi bu güney amerikali dostumuz.. ölünce "vaaay insanmis" deseler de avrupada ölen ilk amerikali olarak tarihe geciyor..

hülasa colonizasyon cagi garip bir cag.. insallah ömür yeter de baska dünyalari kolonize cagina yetisiriz.. aha buraya yaziorum o gün gelsin tüm mikroplari alip akicam yabanci gezegenlere..